Üzüm Faydaları ve Zararları

Doğanın en özel ürünlerinden biri olan üzüm, vücudumuzun ihtiyaç duyduğu pek çok vitamin ve minerali temin edebilmemize yardımcı olur. İçeriğinde bulunan zengin bileşenler sayesinde pek çok alanda kullanılabilmektedir. Gastronomi başta olmak üzere kozmetik sektöründe de oldukça etki bir şekilde kullanılmaktadır. Dünya tarihinin bilinen en eski meyvelerinden biri olan üzüm, ilk ticari ürünlerden biri olarak da karşımıza çıkmaktadır. Özellikle şarap yapımında kullanılan üzüm; kırmızı, siyah, yeşil ve sarı olmak üzere farklı pek çok çeşide sahiptir. Hali hazırda dünya üzüm üretiminin %70’i şarap üretimi, %28’i sofralık ve %2’si ise kuruyemiş olarak tüketilmektedir. Dünyada üzüm bağlarına ayrılmış en büyük topraklar sırasıyla İspanya, Fransa, İtalya ve Türkiye olarak belirlenmiştir. Oldukça etki kullanılan ve farklı pek çok formda bize faydası dokunan bu ürünü gelin daha yakından inceleyelim.

Üzümün Faydaları

• İçeriğinde bol miktarda antioksidan barındıran üzüm; toksinlerin vücuttan atılmasına, sindirim sisteminde bulunan zararlı bakterilerin dengelenmesine, cildin temizlenmesine ve nem dengesinin korunmasına yardımcı olur.
• Lutein sayesinde göz sağlığı için oldukça ideal bir meyvedir. İçeriğinde bulunan karotenoid sayesinde göz hücrelerinin yenilenmesini ve korunmasını sağlar. Yaşa bağlı ortaya çıkan görme problemlerini ve katarakt riskini azaltır.
• Bol miktarda bulunan potasyum içeriği sayesinde ise kan basıncının dengelenmesini sağlar ve buna bağlı pek çok sorunu çözer.
• Kabızlığın tedavisinde kullanılabilir. Hamileler için sağlamış olduğu faydalara değindiğimiz başlıkta izah ettiğimiz gibi lifli yapısı sayesinde kabızlığı önler.
• Kolorektal ve meme kanseri gibi ciddi hastalıkların önlenmesinde de oldukça etkilidir. Bunun yanı sıra kanser hücrelerinin büyümesini ve çoğalmasını yavaşlattığı bilinmektedir. Ayrıca antienflamatuvar etkisi sayesinde kemoterapinin olumsuz etkilerini de azaltır.
• Tam bir enerji deposudur. Yorgunluk ve uyku hali sorunlarının giderilmesine yardımcı olmaktadır.
• Hafızayı güçlendirir ve Alzheimer hastalığı riskini azaltır.
• Diyabetli hastalar için oldukça etkili bir meyvedir.
• Kan hastalıklarına bağlı pek çok hastalığın önlenmesine yardımcı olduğu bilinmektedir. Bunun yanı sıra kan damarlarının işlevini, kan akışını ve basıncını dengelemek için kan damarlarının gevşemesini sağlar.

Üzümün Saça Faydaları

Üzümün saça faydaları denildiği vakit ön plana çıkan en önemli besin değeri hiç kuşkusuz ki E vitaminidir. Üzüm çekirdeğinden elde edilen yağ, saç bakım ve temizliğinde oldukça etkin bir şekilde kullanılmaktadır. Hazır kozmetik ürünleri yanı sıra ev yapımı doğal bakım kürleri içerisine dahil edilebilen üzümün saça sağlamış olduğu faydaları şu şekilde sıralayabiliriz;

• Saç yapısını onarmak konusunda oldukça etkilidir. Saç uçlarını onarır ve kırıkların giderilmesini sağlar.
• Masaj olarak saç diplerine uygulanabilen üzüm çekirdeği yağı ürünleri, kepek ve egzama gibi saç cildine bağlı pek çok sorunun giderilmesine yardımcı olmaktadır.
• Hızlı ve güçlü saçların oluşmasına katkı sağlar.
• Saç derisinin nem dengesini sağlar ve cildi zararlı katmanlardan arındırır. Ölü saç derileri, kir ve bakterilerin tıkamış olduğu gözenekleri açar ve cildi havalandırır. Böylece hücre yenilenmesini destekleyerek, canlı ve sağlıklı bir görünüm sağlar.

Üzümün Cilde Faydaları

Üzümün sağlamış olduğu faydalar arasında hiç kuşkusuz cilt bakımı fonksiyonu ön plandadır. İçeriğinde bulunan demir ve potasyum mineralleri sayesinde cilt için oldukça değerli bir besin kaynağıdır. Üzüm çeşitlerine göre farklı pek çok kür elde edilmektedir. Özellikle üzüm çekirdeği yağı tıpkı saç gibi, cilt temizliğinde de kullanılan en önemli parçasıdır. Bu özel ürünün cilt için sağlamış olduğu faydaları şu şekilde sıralayabiliriz;

• Yağların yakılmasına katkı sağladığı için cildin taze ve temiz görünmesine katkı sağlar.
• Antioksidan ve antibakteriyel özelliği sayesinde cilt gözeneklerinizin temizlenmesini ve zararlı bakterilerin vücuttan atılmasına katkı sağlar. Böylece cildin hava almasını ve hücrelerin yenilenmesini sağlamış olur. Canlı ve parlak bir görünüm sağlar.
• C ve A vitaminleri sayesinde yaşlılığa ve çevresel faktörlere bağlı cilt deformasyonunu en aza indirir, hatta ertelemektedir. Gergin bir cilt görünümü sağlar.
• Siyah nokta oluşumunu engeller.
• İçeriğindeki zengin bileşenler sayesinde üzüm, bağışıklık sistemini canlı tutar ve cildinizde meydana gelebilecek olası pek çok rahatsızlığın önlenmesine yardımcı olur. Özellikle kırışıklıkların giderilmesinde oldukça etkilidir.

Hamilelik Döneminde Üzüm Yemenin Faydaları

Hamilelik döneminde oldukça hassas bir şekilde takip edilen besin tüketimi, ihtiyaç duyulan besin değerleri bağlamında şekillenmektedir. Kabızlık, ödem ve kansızlık gibi problemlerin sıkça görüldüğü bu süreç, sorunları giderici doğal takviyeler ile giderilmeye çalışılmaktadır. Hiç kuşkusuz üzüm de bu seçeneklerden biridir. Zengin içeriği sayesinde hamileler için de oldukça özel faydalar sağlamaktadır ki onlar da şunlardır;

• Anemi hastalığının tedavisinde oldukça etki bir şekilde kullanılmaktadır. Bu süreçte sıkça karşılaşılan kansızlık problemi, özellikle siyah üzüm ve üzüm kurusu desteği ile sağlıklı bir şekilde giderilebilir.
• Yine hamilelik boyunca en çok karşılaşılan bir diğer sorun da çeşitli cilt problemleridir. Üzümün içeriğinde bulunan E ve K vitaminleri sayesinde çatlak ve çizgilerin giderilmesini sağlar. Cilde elastik bir yapı kazandırır ve böylece çatlak ve çizgileri önler.
• Kabızlık sorunu hamilelik sürecinde hemen herkeste görülmektedir. Lifli yapısı sayesinde sindirim sistemini düzenler ve kabızlık sorununu giderir.
• Bağışıklık sistemini güçlendirir. Yine bu süreçte anne adayının ihtiyaç duyulan besin değerleri dolayısıyla zayıf düşmesinin önüne geçer ve hastalıklara karşı korur.

Üzüm Yemenin Bebeklere Faydaları

İçerisinde bol miktarda bulunan potasyum, kalsiyum ve demir sayesinde bebeğin pek çok açıdan sağlıklı gelişimini destekler. Bu sebeple kemik, diş, karaciğer, kalp ve göz sağlığı için tercih edilebilecek en özel ürünlerden biridir. Yetişkinlerin yanı sıra gelişim aşasında olan bebekler ve çocuklar için, oldukça kullanışlı bir meyvedir. Lezzeti sayesinde de çocuklar tarafından büyük bir keyifle tüketilen üzümün faydaları ise şunlardır;

• İçeriğinde bol miktarda bulunan C vitaminleri sayesinde çocuğunuzun bağışıklık sistemini güçlendirir ve böylece çeşitli hastalıklara karşı korur.
• İçeriğinde bulunan zengin bileşenler sayesinde karaciğeri korur ve kanser riskini azaltır.
• Selenyum sayesinde göz sağlığını korur ve gelişim aşamasındaki çocuklar için sağlıklı bir göz gelişimini mümkün kılar.
• Zengin kalsiyum içeriği sayesinde ise sağlıklı bir kemiz ve ağız yapısına sahip olmalarına katkı sağlar. Bunun yanı sıra boy uzamasını desteklediği bilinmektedir.
• Fosfor ve magnezyum ise, zihinsel gelişimine muhteşem bir şekilde destekler.
• İçeriğinde bulunan antioksidanlar sayesinde de vücudun temizlenmesine ve zararlı bakterilerden kurtulmaya katkı sağlar.

Üzüm bebekler için tüketilmeden önce belirtilmesi gerek en önemli husus şudur ki 8 aydan daha küçük bebeklere kesinlikle verilmemelidir. İçeriğinde bulunan zengin bileşenler, henüz sindirim sistemi tam anlamıyla gelişmemiş bebekler için zorlayıcı bir besin olabilir.

Üzümün Besin Değerleri

Ortalama bir salkım üzümde yaklaşık 71 kalori bulunmaktadır. Çeşidine göre içeriğinde bulunan besin değerleri de değişmekle birlikte birbirine yakın değerlere sahiplerdir. Bu nedenle 100 gram üzüm içeriğinde ortalama; 16,1 g karbonhidrat, 0,9 g lif, 0,8 g protein, 0,3 g yağ, 0 g kolesterol, 191,1 mg potasyum, 18,3 mg kalsiyum ve 0,5 mg demirin yanı sıra A, B, E ve K vitaminleri de bulunmaktadır. Bu sengin içerik sayesinde sağlığınız için ihtiyaç duyduğunuz hemen her şeyi üzümden temin edebilirsiniz.

Üzüm Çeşitlerinin Faydaları

Pek çok çeşidi bulunan üzüm genellikle satı, yeşil kırmızı ve siyah olmak üzere toplam dört kategoriye ayrılır. Yukarıda üzümün faydaları başlığında değindiğimiz hemen her faydayı sağlamalarına göre her birinin ön plana çıktığı bir özellik bulunmaktadır. Bunlar ise şu şekildedir; 

• Kırmızı Üzüm için; içeriğinde bulunan karotenoidler sayesinde göz sağlığını koruması noktasında diğerlerine göre ön plana çıkmaktadır. Bunun yanı sıra kan basıncını dengeler ve kalp – damar hastalıklarının tedavisi için oldukça ideal bir üründür.
• Siyah Üzümün Faydaları; genellikle saç ve cilt bakımları için hazırlanan kür veyahut hazır kozmetik ürünlerinde karşımıza çıkmaktadır.
• Yeşil Üzümün Faydaları; en etkili enerji temini sağlanabilecek üzüm çeşididir. Yorgunluk, halsizlik ve uykusuzluk sorununun giderilmesinde kullanılabilir.
• Sarı Üzümün Faydaları; kabızlık sorununun giderilmesinde kullanılabilir zira diğer cinslerine göre daha fazla lif içermektedir. Bu nedenler cilt sağlığı için de oldukça etkin bir şekilde kullanılmaktadır.

Üzüm Yağı Faydaları

Üzümün çekirdeğinden elde edilen bu yağ çok büyük oranda cilt ve saç sağlığı için kullanılmaktadır. Aktarlardan rahatlıkla temin edebileceğiniz üzüm yağının faydaları ise şu şekildedir;

• İçeriğinde bol miktarda bulunan çiftli doymamış yağ asidi olarak bilinen Linoleik Asit sayesinde, cildi derinlemesine temizler ve bakımını yapar.
• Hassas ciltler için oldukça kullanışlı bir üründür.
• E ve C vitaminlerine sahip olan üzüm, ciltte bulunan yara, leke iz ve sivilceleri ortadan kaldıran bir etkiye sahiptir.
• Sert yapıdaki saçlara banyo sonrası kullanılırsa yumuşamasına yardımcı olur.
• Gözaltı belirginliğini azaltır ve bunun yanı sıra yaşlılığa bağlı ciltte meydana gelen deformasyonun önlenmesini sağlar.
• Bacaklarda meydana gelen varislerin yok edilmesini sağlar.
• En önemli özelliklerinden birisi ise nemlendirici bir etkiye sahip olmasıdır. El ve ayak bakımı için de üzüm yağı tercih edilebilir.

Kuru Üzüm Faydaları

Ülkemizde bolca tüketilen ve kansızlığa karşı sağlamış olduğu destek sayesinde bilinen kuru üzüm, sağlığımız için oldukça önemli faydalar sağlamaktadır. Bu faydalar ise şu şekildedir;

• Açlık hissini giderir ve genelde tokluk hissi sağlar. Kalori alımını azaltmakta ve diyeti desteklemektedir.
• Kalp – damar sorunlarına karşı da inanılmaz bir etkiye sahiptir. Zira fenolik bileşenler ve lif içeriği sayesinde antioksidan seviyesini oldukça yükseltmektedir. 
• Kuru üzüm, orta veyahut düşük düzeyde bir glisemik indekse sahiptir.
• Özellikle hamilelik döneminde yaşanan kansızlık probleminin giderilmesi için tüketilir.

Üzümün Zararları

Tüm besin gıdaları için yapılan birincil öneri her daim kararında tüketilmesidir. Aşırıya kaçılan her türlü ürün, büyük küçük pek çok sağlık sorununa yol açabilmektedir. Bunun yanı sıra bilinen yaygın bir yan etkisi veyahut zararı bulunmamaktadır. Bazı özel durumlar ve özel rahatsızlıklar dışından hemen herkes için ideal bir meyvedir. Zengin içeriği sayesinde onlarca fayda sağlamasına karşın aşırı tüketiminde veyahut bazı özel durumlar söz konusu ise uzak durulması gereken bir üründür. Olası zararları şu şekildedir;

• Aşırı tüketimine bağlı en belirgin yan etkisi ishaldir.
• Herhangi bir bitkisel alerjik hassasiyeti olanlar da dikkatli ve ölçülü bir tüketim yapmalıdır.
• Aşırı tüketimi neticesinde mide bulantısı, baş dönmesi ve kusma gibi sonuçlar yaşanabilir.
• Hamile ve emziren annelerin böğürtlen meyvesi tüketmelerinde herhangi bir sakınca görülmemektedir (tabii ki aşırıya kaçmamak kaydıyla), fakat böğürtlen yaprağından elde edilen çayı kesinlikle tüketmemeleri önerilir.

Üzüm Nasıl Saklanır

Pek çok tüketim şekli olduğu için ürünün nasıl muhafaza edilebileceğine yönelik sorunun cevabı da çoklu maddeler halinde olmak zorundadır. Reçel, bakım jeli, taze hali, kuru üzüm ve kayısı çekirdeği yağı gibi farklı pek çok tüketim şekli mevcuttur. Bunların her biri için cevap verecek olursak;

• Reçel haliyle tüketiliyor ise dorudan güneş almayan bir bölgede ve cam kavanoz içerisinde muhafaza edilmesi önerilmektedir. Yaklaşık 1-1,5 sene kadar bu şekilde muhafaza edilebilmektedir. Bunun aynı sıra elbette buzdolabında da muhafaza edilebilmektedir.
• Bakım jeli olarak kullanılıyor ise bir veyahut iki kür kadar hazırlanmalı ve çokça yapılıp bekletilmemelidir. Zira içeriğinde bulunan bakım yağ asitlerinin uçması neticesinde herhangi bir olumlu etkisi kalmaz. Bu neden ev yağımı doğal bakım kremleri için oldukça kısa vadeli kullanım miktarı kadar hazırlanması önerilmektedir.
• Taze üzüm ise taze halde olabildiğince en ham hali ile tüketilmelidir. Zira herhangi bir işlem görmediği için dayanıklılık süreside oldukça kısadır. Eğer uzun süreli kullanım için yeterli miktarda taze kayısı elinizde mevcut ise, görünümünde ve tadında meydana gelebilecek olası deformasyonlar dikkatlice kontrol edilmeli ve ona göre tüketilmelidir.
• Kuru üzüm haliyle ise oda sıcaklığında gayet tabii rahatlıkla muhafaza edilebilir. Bunun yanı sıra bayatlamadan taze kavrulmuş halde tüketilmesi önerilmektedir.
• Üzüm çekirdeği yağı içerisinde bol miktarda bulunan bazı bileşenler sayesinde kolaylıkla ve uzun süreli muhafaza edilebilir. Oda sıcaklığında veyahut buzdolabında muhafaza edebilirsiniz.

Üzüm Buzdolabında Nasıl Saklanır

Üzümden elde edilen tüm ürünler buzdolabında saklanabilir. Elbette yapısına göre dayanıklılık süresi belirlenir lakin buzdolabı için uygun olmayan herhangi bir formu bulunmamaktadır. Bu nedenle rahatlıkla muhafaza edilebilir. Bu konuda önerilebilecek en önemli husus ise şudur ki genellikle cam malzemelerin içerisinde muhafaza edilmesi önerilmektedir. Aynı zamanda ağzı kapanabilir bir malzeme olursa ki kavanoz gibi, muhafaza süresi de oldukça artar.

Üzüm Yaprağı Nasıl Saklanır

Genellikle saplarından ayrıştırılmış ve kullanıma hazır halde buzlukta muhafaza edilebilmektedir. Bunun yanı sıra su içinde de muhafaza edilen üzüm yaprakları bulunmaktadır lakin buzluk kadar uzun soluklu olmaz.

Üzüm Çekirdeği Yağı Nasıl Saklanır

Üzüm çekirdeği yağı içerisinde bol miktarda bulunan bazı bileşenler sayesinde kolaylıkla ve uzun süreli muhafaza edilebilir. Oda sıcaklığında veyahut buzdolabında muhafaza edebilirsiniz.

Üzüm Nasıl Yenir

Tüketilişi açısından oldukça zengin bir kullanım alanına sahiptir. Tatlılardan, sıcak içeceklere, reçelden ham halde tüketilmesine kadar hemen her çeşit kullanım alanı mevcuttur. Zira özü, yaprakları ve çekirdeği de kullanılarak pek çok ürün elde edilebilmektedir. Bizzat kaynatılması sonucu demleme yolu ile elde edilecek olan Üzüm şerbeti, sıcak veyahut soğuk içecek olarak tüketilebilir. Bunun yanı sıra yine yaprakları kaynatılarak gargara yolu ile de tüketilebilmektedir ki pek çok rahatsızlığa iyi geldiği bilinmektedir. Ham halde taze olarak tüketmek de mümkündür ki en beğenilen halidir zira doğada alelade yerlerde kolaylıkla karşılaşabileceğimiz bir üründür. Bunun yanı sıra tatlılara ve yemeklere dahil edilerek de kullanılmaktadır. Eşsiz özelliklerinde istifade etmenin yanı sıra yukarıda bahsettiğimiz zararlarını da göz önünde bulundurarak rahatlıkla tüketebileceğiniz bir üründür.

Üzüm Nasıl Yetiştirilir

Genellikle bağ meyvesi olarak ticari amaçla üretilen üzüm, hobi amaçlı saksı veyahut bahçe duvarları diplerinde de yetiştirilmektedir. Oldukça inatçı bir meyvedir ve hemen her bölgede görülebilmektedir. Sokaklarda alelade karşılaşabileceğimiz apartman boyu üzüm salkımları, binlerce adet kökten oluşan büyük bağları halinde de yetiştirilebilir. Buna karşın ortalama bir saksı içerisinde süs yetiştiriciliği için de tercih edilebilir.

Üzüm Saksıda Yetişir Mi

Uçsuz bucaksız üzüm bağları yanı sıra evde hobi amaçlı yetiştirebileceğiniz cinsler elbette mevcuttur. Oturduğunuz bölgenin coğrafi ve iklimsel koşulları göz önünde bulundurularak bir üzüm türü seçilmelidir. Bu seçimin ardından köklerini rahatlıkla salabileceği büyüklükte bir saksıya ihtiyaç vardır. Sonrasında ideal bir toprak ile birlikte dikim işlemine geçilebilir.

Saksıda Üzüm Nasıl Yetiştirilir

Saksıda yapılacak olan üzüm yetiştiriciliği için çok kuvvetli bir asma desteklemesi gerekebilir. Yani tıpkı salatalıklar veyahut fasulye yetiştiriciliği için kullanılan destek sopaları, üzüm için de zaruridir. Zira ona dolanarak yukarıya doğru büyümesi gerekir. Bu destek aparatı için iste sopa ister de ip kullanılabilmektedir. Bu aparatı hemen tohumun yanına sabitleyeceğiniz için küçük ölçekli bir saksı yerine en azından ortalama boyutlara sahip bir saksı almanız gerekir. Söz konusu bu boyutlarda 30 – 40 cm derinlik ve 40 – 50 cm genişliktir.

Saksıda üzüm yetiştirmek için saksı sonrası dikkat edilmesi gereken bir diğer husus da üzüm çeşidi seçimidir. Evde (balkonda, bahçede veyahut terasta) yetiştirmeye uygun küçük boyutlara kadar uzayabilen ve budamaya elverişli bir tür seçmeniz gerekmektedir. Bu ürün seçimi sonrası dikim işlemlerine geçebilirsiniz. Herhangi bir toprak çeşidi önerisi vermeye gerek yoktur zira hemen her toprak çeşidinde yetişebilir. Elbette çamur halde veyahut oldukça kuru bir zeminde yetişmek. Bunların dışında yetiştiriciliği oldukça kolay bir meyvedir.

Üzüm Çekirdeği Nasıl Çimlendirilir

Üzümün ayıklanması sonucu içerisinden elde edilen çekirdekler, bu bitkinin tohumudur da. Ayıklanan çekirdekler 2-3 gün kadar açık havada bırakılır ve iyice kurutulur. Güneş alan bir alana koymak zorunluluğu yoktur zira içerisindeki nem oranının düşmesi yeterli olacaktır. Ardından bu kuruyan çekirdekler bir su bardağının içine atılır ve yaklaşık bir gün kadar beklenir. Günün sonunda bazı çekirdekler suyun yüzeyinde, bazıları ise suyun dibinde olacaktır. Suyun dibine çökmüş olanlar alınır ve yüzeyde kalmış olanlar atılır. Aldığımız bu üzümleri, yaklaşık 1-3 ay arası bir süreç kadar kapalı bir kap içesinde buzdolabında bekletilir. Üzüm tohumlarının en belirgin farkı işte tam olarak bu kısımdır zira soğutulma dönemine ihtiyaç duyarlar. Bu bekleyişin ardından çekirdekler artık dikim için kullanılabilecek birer tohum haline gelmiş olacaktır.

Üzüm Aşısı Nasıl Yapılır

Bağda ve masa başında olmak üzere iki farklı aşı çeşidi bulunmaktadır. Bağda yapılan aşılama tekniği ise kendi içerisinde üçe ayrılır; Yarma Aşı, Kalkma Aşı ve Yongalı Göz Aşısı.

Yarma aşı en çok kullanılan yöntemdir ve en iyi bilinenidir. Fide maksadıyla ayrılan üzüm taze üzüm dalı, anaç olarak belirlenen bir dalda açılmış olan kesiğin içesine yerleştirilir. Sonrasında bu ek bölgesi sıkıca bağlanır ve birkaç hafta sonra kök çıkan taze fide dalı ekilerek üzüm bağı elde edilir.

Kalkma aşı ise, yarma aşı tekniğine benzemektedir lakin tek fark herhangi bir kesik açılmamasıdır. Bu işleme göre hem taze üzüm dalına hem de anaç dala aynı orantıda üçgen çizilir ve kabuğu kaldırılır. Ardından her iki tarafta da bulunan bu kısımlar tam üst üste gelecek şekilde birleştirilir ve sonrasında sıkıca bağlanarak kök elde edilmesi beklenir.

Yongalı Göz Aşısı metodu ise daha çok bağlarda cins değişikliği için kullanılmaktadır. Hemen hemen yarma aşı metoduna benzemektedir.

Masa başında yapılan aşılamalar ise kimyasal katkı maddeleri kullanılarak yapılmaktadır. Daha çok profesyonel üzüm yetiştiricilerinin ihtiyaçlarını karşılamak için büyük kapasitelere sahip mekanlarda yapılmaktadır. İşlem süresince birkaç aşaması bulunur ve bunların ardından üzüm fidesi elde edilir.