Turp Faydaları ve Zararları
Her mevsim yemeklerinizde yer edinebilecek olan turp besini; sonbahar, yaz ve kış turpu olarak üç farklı çeşitte olmaktadır. Ülkemizde genellikle renk pigmentlerine göre çeşitlendirilmesinin yanı sıra en bilinen renkleri ise siyah ve kırmızı turptur. Turp içeriğinde yer alan organik asitler sebebi ile keskin bir tada sahiptir. Tüm turp türleri, antioksidan olarak bilinen flavonoidler açısından son derece zengindir. Safra ve karaciğer sağlığı bakımından siyah turpu, antioksidan içeriği bakımından ise kırmızı turpu tercih etmeniz gerektiği önerilir.
Pek çok kişi turp sebzesini yalnızca balıkla birlikte yemektedir. Aslında turp yalnızca balıkla beraber değil, farklı türdeki yiyeceklerle, özellikle de salataların içinde tüketilmesi gereken bir besin çeşididr. Mide ve karaciğeri temizlemeye katkıda bulunan kırmızı turp, yüksek lif oranı ile dikkatleri üzerine toplamaktadır. Son zamanlarda sebze reyonlarında yer edinmeye başlayan alabaş cinsi turp da doyurucu özelliği ve yüksek lif içeriği sayesinde sıkça tercih edilmektedir.
Turp Faydaları
İçindekiler
Turp gibi olmak sözü sağlıklı bireyler için halk arasında sıklıkla kullanılıyor. Çünkü, turp içeriğinde yer alan lif, vitamin ve minerallerle tam bir sağlık deposu olarak biliniyor. Özellikle de balığın yanında sevilerek tüketilen bu sebze çeşidi, salatanın içinde veya garnitür olarak da tüketiliyor. Bu sayede ise antioksidan ihtiyacı karşılanmış oluyor.
- Göz sağlığı için olumlu etkileri bulunur. Fakat bu esnada turpun içerdiği kükürtlü bileşikler nedeninden dolayı ülser, crohn, gastrit ve ülseratif kolit gibi problemleri bulunan kişilerde ishal, kramp ve gaz şikayeti sorunlarını artırıcı etkisi unutulmamalı; bir beslenme uzmanı kontrolünde gün içerisinde tüketilmesi gerekilen miktar belirlenerek vücuda alınmalıdır.
- Öksürük ve bronşit gibi problemlere karşı siyah turpun etkisi son derece büyüktür. Akşam uyumadan önce turpun iç kısmını oyarak ve oyulan kısma çok az bal sürerek bekletildiğinde ve sabah saatlerinde uyanıldığında da bal ve turp suyu karışımı içildiğinde doğal bir öksürük şurubu elde edilmiş olur.
- Alabaş olarak isimlendirilen beyaz turpun ağrı kesici, ağrı giderici bir etkisi vardır. Beyaz turp, genellikle romatizmadan dolayı meydana gelen ağrıların azalmasına destek olur. Beyaz turp, stres ve sinir azaltıcıdır; sinir, stres ve yorgunluk gibi sorunları kan basıncını dengeleme etkisi sayesinde azaltmaktadır.
- Yaşlanmanın engellenmesini sağlıyor. Kış mevsiminde atıştırmalıklar arasında veya sofralarda kesinlikle yer edinmesi gereken turp, tok tutucu özelliği sayesinde diyet listelerinin de olmazsa olmazlardandır. Bunların yanı sıra aynı zamanda folik asit bakımından zengin olduğu için hücrelerin RNA ve DNA onarımının sağlanmasına yardım eder. Bu sayede ise yaşlanmanın önüne geçer.
- Kana oksijen sağlar. Kırmızı turp, kırmızı kan hücrelerinde meydana gelen hasarı kontrol etme özelliği ile bilinir. Bu sayede ise kana verilen oksijeni çoğaltır.
- Tam bir C vitamini deposudur. C vitamini denildiğinde akıllara ilk olarak turp gelmeli. Kırmızı turpun C vitamini açısından son derece zengin olduğu unutulmamalı. C vitamini kişileri soğuk algınlığından korur ve aynı zamanda kıkırdağı oluşturmaya yarayan kolajenin yapılmasını sağlar.
- Kalbin korunmasında etkilidir. Kırmızı turp, kalbin düzgün bir şekilde çalışmasını sağlayan ve damar ve kalp hastalıkları olasılığını düşüren antosiyonin için oldukça iyi bir kaynaktır. Aynı zamanda kırmızı turp içeriğinde yüksek miktarda flavonoid ve folik asit bulunmaktadır.
- Bağışıklığı güçlenmesinde son derece etkilidir. C vitamini içeriği açısından çok zengin olan turp kişileri, öksürükten ve soğuk algınlığından korumaktadır. Temel bağışıklık sisteminin daha güçlü ve sağlıklı olması için dengeli ve düzenli bir şekilde tüketilmesi gerekir.
- Metabolizma dostu bir besin kaynağıdır. Diyet listelerinin bir numaralı yardımcısıdır. Kan şekerinde herhangi bir oynama yapmayan kırmızı turp, uzun zaman boyunca tok tutucu bir özelliğe sahiptir. Aynı zamanda mide bulantısını da geçirir.
- Besin değeri son derece yüksek: Kırmızı turp E vitamini, A vitamini, C vitamini, B6 vitamini ve K vitaminlerini içerir. Aynı zamanda potasyum, antioksidan, lif, manganez, bakır, çinko, demi, magnezyum ve kalsiyum açısından da zengindir. Bu sebepten dolayı turp, besin değeri yüksek bir sebze olarak bilinmektedir.
- Cilt dostu bir besin kaynağıdır. Her gün turp tüketildiği takdirde cilt, sivilcedeki kuruluktan ve de sivilcenin meydana getirdiği kızarıklıktan korur. Bunun yanı sıra turp suyunun saçlardaki dökülme ve kepeklenmeyi önlemeye katkıda bulunduğu bilinir.
- Guatr düşmanı olarak bilinir. Guatrın en büyük sebeplerinden bir tanesi iyot eksikliğidir. Turp, iyot bakımından çok zengin olduğundan dolayı kişileri tiroit hastalıklarından korur.
- Kansere karşı büyük koruyucudur. Kırmızı turp, sülfürlü bileşikler bakımından zengin olması nedeniyle hem safra hem de karaciğer dostudur. Aynı zamanda kansere karşı koruyucu bir etkisi olduğu da bilinmektedir.
Turp Saça Faydaları
Turp; folik asit, antosiyaninler ve çeşitli vitaminler bakımından son derece zengin bir besin kaynağıdır. Turp, sadece beden sağlığı için değil aynı zamanda saç sağlığı için de oldukça önemlidir. Turp içeriğinde demir, B6 vitamini, mangan, bakır, kalsiyum, K vitamini, çinko, magnezyum ve fosfor gibi çeşitli vitamin ve mineraller yer alır. Turptaki bu vitamin ve mineraller saçların daha güçlü bir yapıda olmasını sağlayarak saç içeriğini besler ve sağlıklı saçlara kavuşmanıza yardımcı olur.
- Saçların uzamasında etkilidir. Turpun düzenli bir şekilde yenilmesi saçların uzamasında önemli bir rol oynar. Saç köklerini içeriden güçlendirerek saçların sağlıklı ve hızlı bir şekilde uzamasını sağlar.
- Kepeğin oluşumu engeller. Turp ile aynı zamanda kepek sorunları ile de mücadele edebilirsiniz. Saç derinize turp suyu ile hafifçe masaj yapın ve saçınıza bir havlu sarın. Bir saatin ardından saçlarınızı iyice yıkayın.
- Saçların parlak bir görünümde olmasını sağlar. Turp suyunun saçınıza parlaklık ve canlılık kazandırdığı yapılan bazı çeşitli araştırmalar sonucu kanıtlanmıştır. En iyi sonuçları gözlemlemek için her daim taze turp suyu kullanın.
- Saç dökülmelerinin önüne geçer. Turp, zengin besin değeri sayesinde saçı kökten uca besler. Gün içerisinde yalnızca 1 bardak turp suyu tüketmek, saç dökülmelerini engelleyecektir.
- Saçların daha sağlıklı bir yapıda olmasına yardımcı olur. Turp içeriğinde yer alan demir, saç bakımının sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesi için son derece gerekli olan bir mineraldir. Saçınızın sağlığını ve genel dokusunu korumaya da yardımcı olur.
Turp Cilde Faydaları
Turp çeşitli vitamin ve minerallerce son derece zengin olan harika bir sebze çeşididir.
- Cildin nem dengesinin sağlanmasına yardımcı olur. Turpun içeriğindeki su miktarı insan vücudunun da nem ihtiyacını karşılayıp, nem dengesinin sağlanmasına katkıda bulunur. Turp, çok iyi bir oranda su içeriğine sahiptir. Bu sayede her zaman vücudunuzun hidrasyonuna destek olur. Nem dengesi olan ve sağlıklı bir cilde sahip olmanıza yardımcı olur. Pul pul dökülen ve çok kuru bir ciltle savaşır.
- Cilde tazelik kazandırır. Turp içeriğinde yer alan C vitamini, çinko, fosfor ve su içeriği ile beraber, cildin daha uzun süreler boyunca taze kalmasına yardımcı olur.
- Anti aging etkisi bulunur. Turp, cilt dostu olan A vitamini ve C vitamininin muhteşem bir kaynağı olarak bilinmektedir. Bu vitaminler cildi hem yaşlanma belirtilerine karşı korur hem de stresi giderir. Bu özelliğinin yanında aynı zamanda C vitamini, ciltte meydana gelen kolajen üretiminin artmasını sağlayarak daha gergin ve pürüzsüz bir tene kavuşmanıza destek olur. Ayrıca bu vitaminler, güneşin zararlı UV ışınlarından cildi büyük bir ölçüde korur.
- Cildin temizlenmesinde etkilidir. Turp içeriğinde yer alan yüksek lif, vücutta bulunan tüm zararlı toksinlerden kurtulmaya katkıda bulunur. Bu özellik ise pürüzsüz bir cilt ile sonuçlanır.
- Cilt hücrelerinin canlanmasında etkilidir. Turp; K vitamini, kolin ve folat içerir. Bu vitaminler, cilt hücrelerini gençleştirmek ve aynı zamanda canlandırmak için çok gerekli olmaktadır.
- Kırışıklıkları önlenmesinde etkilidir. Turp içeriğinde aynı zamanda omega 3 ve omega 6 yağ asitleri yer alır. Bu temel yağ asitleri cildin nem dengesinin sağlanması açısından son derece önemlidir. Bu yağ asitlerinin yeterli oranda vücuda alınması ince çizgilerin ve kırışıklıkların oluşumunu önler.
- Cildi yumuşatarak daha esnek bir yapıda olmasına yardımcı olur. Turp; fosfor, selenyum, kalsiyum, potasyum ve magnezyum gibi önemli minerallerin muhteşem bir kaynağı olarak bilinmektedir. Bu mineraller, cildi esnek ve yumuşak tutmaya yardımcı olur.
- Cilt problemlerinden kişileri korur. Turp içeriğinde önemli dezenfektan özellikler bulunur. Bu dezenfektan özelliği ile çeşitli cilt problemleri ile savaşır. Böcek sokması gibi çeşitli olumsuz durumların hızlı bir şekilde iyileşmesinde etkilidir. Aynı zamanda akne ve sivilce tedavisinde de etkili olabilir.
Turp Hamilelere Faydaları
Turpun içeriğinde yer alan kalsiyum bileşeni; bebeğin kemiklerinin, kaslarının ve dişlerinin sağlıklı bir şekilde gelişimine ve yapımına destekte bulunur. Bu özelliklerinin yanında turpun içeriğinde yüksek oranda yer alan folik asit ise, bebeğin doğum kusurlarının engellenmesinde oldukça önemli bir etkiye sahiptir. Hamilelik döneminde bebeğin sağlıklı bir şekilde büyüme ve gelişimi için son derece önemli olan C vitamini, demir ve potasyum da turp içeriğinde yer alıyor. Tüm bu olumlu özelliklerden yola çıkılarak hamilelik döneminde turpun hem anneler hem de bebeklerin sağlığı için oldukça önemli olduğunu belirtmek mümkündür. Fakat, hamilelik döneminde tıpkı diğer besin çeşitlerinde olduğu gibi turpun da kısıtlı ve kontrollü bir şekilde tüketilmesi ve öncesinde de mutlaka bir doktora danışılması gerekmektedir.
- Kaliteli bir C vitamini kaynağı olarak bilinir.
- Potasyum, magnezyum ve demir bakımından son derece zengindir.
- Tiroit bezinin fonksiyonlarının desteklenmesine yardımcıdır.
- İçeriğinde bol miktarda antioksidan bulunur.
- Sarılığın önlenmesinde etkilidir ve sarılığa iyi gelir.
- Lif oranı son derece yüksektir.
- Bağışıklık sisteminin fonksiyonlarını güçlenmesine ve sağlıklı olmasına katkıda bulunur.
- Astım ve bronşit gibi mevsimsel solunum yolu sorunlarına çok iyi gelir.
- Şeker hastalığının önlenmesine etkilidir ve kan şekerinin dengelenmesine yardımcı olur.
- Kalp sağlığının korunmasında etkilidir.
- Siyatik probleminin tedavisinde etkilidir.
- Dişlerin ve diş etlerinin güçlü bir yapıda olmasını sağlar.
- Kansızlığa yani anemiye karşı koruyucu bir etkisi bulunur.
- İdrar söktürücü özelliği vardır.
- Vücutta yer alan toksinlerin vücut dışına kolay bir şekilde atılmasına yardım eder.
- Kan dolaşımının hızlanmasını sağlar.
- Böbrek taşı oluşumunun önüne geçer.
- Nefeste ve ağızda oluşan kötü kokunun giderilmesinde etkili olmaktadır.
- Adet sancılarının azalmasına yardımcı olarak ağrıyı dindirir.
Turp Bebeklere Faydaları
Turp; C vitamininden, kalsiyumdan, demirden ve folik asitten zengin bir besin çeşidi. İçeriğinde yüksek miktarda potasyum yer alıyor. Lif açısından son derece zengin ve aynı zamanda sindirimi kolaylaştırıyor.
Turp, bebeğinizin sindirim sistemi açısından biraz zorlayıcı bir besin olacağından dolayı bu besini bebeğinize 9. aydan itibaren az az vermeye başlayabilirsiniz. İdrar söktürücü bir besin çeşididir. Eğer bebeğiniz ishal problemini yaşıyorsa, su kaybını artırmamak için bebeğinize turp vermeden önce mutlaka doktorunuza danışmanız gerekir.
Bebeğiniz sindirim sindirimi sorunu yaşayan biriyse, bebeğinize turp vermek için acele etmemeniz gerekir. Bazı vücut yapıları, turp gibi besin çeşitlerini hızlı bir şekilde sindiremiyor. Sonucunda gaz sorunu gibi çeşitli problemler meydana gelebiliyor. Aynı zamanda tiroid bozukluğu bulunan kişilerin de turp tüketmemesi gerekiyor.
Turpun yanı sıra turp yaprağı da içeriğinde pek çok olumlu etkiler barındırıyor. Turp yaprağı; E vitamini, C vitamini, B9 vitamini, B6 vitamini ve beta-karoten ile kalsiyum minerali açısından oldukça iyi bir besin kaynağıdır. Bu olumlu özellikleri sayesinde yaşlanma belirtilerini geciktirmekte son derece etkili bir rol oynar, tıpkı turpun kendisinde olduğu gibi. Aynı zamanda hafızanın güçlendirilmesinde de etkili olmaktadır. Yaşa bağlı olarak gelişen hafıza performansındaki düşüş hızının da yavaşlamasına destekte bulunur.
Turp Besin Değeri
Kırmızı turpun yaklaşık olarak 100 gramı içeriğinde 16 kalori bulunur. 1 porsiyon kırmızı turp ise 50 gramdır ve bu da 10 kalori olmaktadır. Kırmızı turpun 100 gramı içeriğinde:
- 3,94 gram karbonhidrat
- 0,79 gram protein
- 0,12 gram yağ
- 1,6 gram lif yer alır.
Turp Zararları
Çok fazla yüksek bir oranda tüketilmesi sonucunda bağırsakları hızlandırıcı etki yaratarak ishal gibi çeşitli problemlerin meydana gelmesine sebep olabilir. Turp, yüksek miktarda oksalat içerir. Oksalatlar, vücuttan kalsiyum ve demir gibi değerli bileşenlerin atılmasına yol açar. Fazla miktarda turp yemek, mineral kaybına sebebiyet vererek insan vücuduna faydadan çok zarar getirir.
Turp Nasıl Seçilir?
Kırmızı turp satın alırken ilk olarak üst kısmının parlak ve renginin ise kırmızı olmasına dikkat edin. Bunun yanı sıra, ağır bir yapıda olan turpları tercih etmelisiniz. Çünkü hafif yapıda olanların İçi boşalmış olabilir. Bazı turp çeşitlerinin rengi donuk olup derisi de sert ve gergin olmayabilir.
Turp Nasıl Saklanır?
Öncelikle turpları buzdolabında muhafaza edebilmek için turp üzerinde yer alan kum ve kirleri soğuk su yardımcı ile iyice yıkamanız gerekmektedir. Sonrasında durulama işlemine geçin ve bir buzdolabı poşetinin içerisine turpları yerleştirin. Ardından poşetlerin ağızlarını bağlayın ve poşet üzerine 1 ya da 2 adet delik açın. Son olarak buzdolabı poşetlerini buzdolabına yerleştirebilirsiniz. Buzdolabına yerleştirilen turpların 1 hafta içerisinde tüketilmesi gerektiğini unutmayın.
Turp Nasıl Yetiştirilir?
Turp tohumu ekme işlemine başlamadan önce turp tohumunun ekilmesi için bir saksı alınır ve saksının içi uygun toprak ile doldurulur. Ardından ekim için hazırlanan turp tohumları toprağa sırala bir şekilde 5 ile 10 santimetre aralıklarda ve sıra üzeri 20 ile 25 santimetre olacak şekilde yerleştirilir. Sonrasında üzerleri ise ince elenmiş bir toprak ile 0,5 ile 1 santimetre kalınlıkta olacak şekilde kapatılır.
Eğer turp tohumları açık bir arazi içerisinde çimlendirilecek ise, çimlendirme işlemine başlamadan önce toprağın işlenmiş olması gerekir. Ardından ise işlenen toprağa turp tohumları eklenir ve üzerleri ince elenmiş toprak yardımı ile 0,5 ile 1 santimetre kalınlıkta olacak şekilde örtülür. Unutulmamalıdır ki tohum ekimi yapılan toprak yüzey, şeffaf bir naylon ile örtülmelidir. Toprak sulama işlemine periyodik olarak devam edilmelidir.
Turp tohumları toprağa ekildikten sonra fide haline ulaştığında ise yaklaşık 4 ile 5 santimetre uzunluğa sahip olurlar. Bu uzunluğa ulaştıklarında bir bahçeye veya geniş ve büyük bir saksıya fideler aktarılabilir. Turp fidelerinin dikim işlemine başlamadan önce dikim işlemin gerçekleştirileceği toprağın işlenmiş olması gerekir. Toprak ısının ideal bir düzeyde olması ve aynı zamanda don olaylarının yaşanacağı zamanın geçmiş olması gerekmektedir.