Patlıcan Faydaları ve Zararları  

Patlıcan, Hindistan bölgesine özgü olan bir besin çeşidi olarak bilinmektedir. Dünyanın hemen hemen her yerinde yenilen ve özellikle sebze olarak bilinen patlıcan, aslında bir meyve türüdür. Siyah ve mor renk pigmentlerinde yetişebilen patlıcanın, yabani çeşitleri yaklaşık olarak 40 santimetre üzerine çıkabilmektedir. Patlıcan içeriğinde yer alan mineral ve vitaminler ile kemik oluşumunu destekleyerek olası anemi semptomlarının önüne geçmektedir. Aynı zamanda patlıcan meyvesi, diyabetin yönetilmesinde ve aynı zamanda sindirim sistemini düzenleme konularında son derece etkili olmaktadır. Dünyada pek çok farklı patlıcan türleri yetişmektedir ve bu sayede de farklı şekillerde yemeklerde yerini alır. Özellikle Hint mutfağının en sevilen ve en çok tüketilen gıdası olan patlıcanın, yoğunluk ve dokusu adeta bir domates kıvamında olmaktadır

Tüm dünyada en çok tüketilen patlıcan; yuvarlak, kısa ve uzun gibi farklı türdeki çeşitleri ile adeta bir şifa deposu olarak bilinmektedir. Doğada üretilen tüm meyve ve sebzeler kadar patlıcan yararları da birçok açıdan insan vücudu sağlığı için son derece etkilidir. Yaşam kalitesini ve genel sağlığı yükselttiği düşünülen patlıcanın yaşam tarzıyla bütünleşmiş olan pek çok hastalık çeşitlerine yakalanma olasılığını düşürdüğü görülür. Patlıcan içeriğinde yer alan flavonoid türü, antosiyaninler ve klorojenik asitli ve oldukça güçlü serbest radikal toplayıcı fenolik bileşenler, vücut sağlığı açısından gerekli olan antioksidan işlevini karşılamaktadır. 

Patlıcan Faydaları

Patlıcan besini, çeşitli hücreleri dış etkenlere ve hasarlara karşı korumaya katkıda bulunan A vitsmini ve C vitamini gibi antioksidanları içeriğinde barındırmaktadır. Patlıcanın kan şekeri kontrolüne, göz sağlığına ve aynı zamanda kalp sağlığına pek çok yararı bulunmaktadır. Patlıcanın yararlarını şu şekilde sıralamak mümkün:

• Sindirim sistemine yardımcı olmaktadır. Patlıcan, dengeli ve düzenli beslenme aşamasında son derece önemli olan lif içeriğine sahiptir. Lif, bağırsak düzeni ve gastrointestinal için çok yararlı bir maddedir. Bu özelliğinin yanı sıra besinlerin emilimini, sindirilmesini ve işlenmesine yardımcı olan mide sularının salgılanmasında etkili olmaktadır. Yetişkin bir birey, gün içerisinde yaklaşık olarak 25 ile 38 gram aralığında lif tüketmelidir. Bir kase çiğ patlıcan tüketmek ise günlük lif ihtiyacının yüzde 10’unu karşılayabilmektedir.
• Kemik sağlığının iyileşmesinde etkilidir. Patlıcan, pek çok meyveye renk pigmentasyonunu veren fenolik bileşikleri içeriğinde bulundurmaktadır. Bu maddeler, kemik sağlığının güçlenmesine katkıda bulunan mineral yoğunluğu ile bağlantılıdır. Ayrıca patlıcan besini, osteoporoza etki eden kalsiyum ve demiri de içermektedir.
• Anemi oluşumunun önlenmesinde son derece etkilidir. Demir eksikliği, belli bir zaman sonra anemi olarak kendini fark ettirebilir. Bu durum da sağlık açısından çok tehlikelidir. Anemi belirtileri; genellikle depresyon, yorgunluk, baş ağrısı ve halsizlik olarak ortaya çıkar. Bu nedenden dolayı içeriğinde demir bulunan gıdalar tüketmek kansızlıkla savaşmak için önemli olmaktadır. Patlıcan, içeriğinde bulunan demir sayesinde anemiyi engellemede oldukça önemli bir rol oynar. Patlıcan aynı zamanda, Kırmızı kan hücrelerinin diğer önemli bileşeni olan bakırı açısından da son derece zengin bir besin türüdür. Bu zengin içerikleri sayesinde anemi riskini düşürerek yorgunluk ve halsizlik durumları yerine kişilere bolca enerji sağlayabilmektedir.
• Kalp sağlığının iyileştirilmesinde etkilidir. Patlıcan lif içeriğine sahip olduğundan dolayı kötü LDL kolesterolün azalmasına yardımcı olarak iyi HDL kolesterol alımının hızlanmasına katkıda bulunur. LDL kolesterol seviyesinin düşürülmesi; felç ve kalp krizi riskini azaltmaya destek olur. Aynı zamanda patlıcanda yer alan bioflavonoidler, kan basıncının düşürülmesinde etkili olmaktadır. Bu özellik ise kardiyovasküler sistem üzerinde bulunan stres ve baskının azalmasını sağlayarak kalp sağlığının iyi yönde gelişmesine yardımcı olur. Potasyum, lif, C vitamini ve B6 vitamini içeriğine sahip olduğundan dolayı kalp sağlığı açısından son derece etkili olmaktadır. 
• Düzenli ve dengeli bir şekilde patlıcan tüketmek hem kilo kontrolü sağlarken hem de kan kolesterol düzeyinin dengelenmesine yardımcı olur.
• Patlıcan içeriğinde bulunan polifenol maddelerin anti kanser bir etkisi bulunmaktadır. Kansere yakalanma riski bulunan kişilerde kanserli hücrelerin diğer organlara yayılmasını ve tümörün büyümesini engellemektedir.
• Patlıcanın dış kısmında yer alan nasunin isimli madde, beyin hücresi zarlarını çeşitli kötü dış etkilerden ve hasarlardan koruyan güçlü bir antioksidan olarak bilinmektedir. Beyne kan akışını kolaylaştırmasının yanında aynı zamanda nöroinflamasyonu önlemektedir. Bu durum da birçok ruhsal ve psikolojik bozukluğun engellenmesinde önemli bir etken olmaktadır.
• Karaciğerin çeşitli kötü toksinlerden arınmasına ve korunmasına katkıda bulunan patlıcan, karaciğerin sağlıklı bir şekilde kalmasını ve uzun ömürlü olmasını sağlar.
• Patlıcan içeriğinde yer alan zengin besin kaynakları sayesinde patlıcan, şeker hastaları için son derece uygun bir besin türü olmaktadır.

Patlıcan Saça Faydaları

• İçeriğinde yer alan zengin besin maddeleri ile saçların güçlü bir yapıda olmasına yardımcı olur.
• Saçları besler ve sağlıklı uzamalarını kolaylaştırır.
• Saç dökülmelerini azaltır.

Patlıcan Cilde Faydaları

• Cildin parlak ve canlı bir görünüme sahip olmasına yardımcı olur.
• Cilde pürüzsüzlük sağlar.
• Sivilce, siyah nokta ve akne gibi çeşitli cilt problemlerinin oluşumunu engeller ve aynı zamanda var olan bu tarz sorunların giderilmesine de yardımcı olur.

Patlıcan Hamilelere Faydaları

1 su bardağı kadar pişmiş patlıcan tüketmek, bebeğinizin kas oluşumunu ve ayrıca kırmızı kan hücrelerini destekleyici bir görev görmektedir. Bunun yanı sıra son derece etkili vitamin olarak bilinen ve gün içerisinde 15 mg kadar alınması gereken E vitamininin yaklaşık olarak yüzde 3’ünü içeriğinde barındırır. Yine 1 su bardağı kadar pişmiş patlıcan yiyerek, bebekteki doğum problemi riskini düşüren ve gün içerisinde yaklaşık 600 mg alınması gereken folik asidin yüzde 2’sini karşılayabilmeniz mümkün. 

• Patlıcan lif açısından zengin yapısı sayesinde hamile kadınlarda sindirim sistemi sorunlarının giderilmesine yardımcı olur ve aynı zamanda hamilelik döneminde sıklıkla rastlanılan kabızlıkla mücadele eder.
• Kan şekerinin dengede kalmasını sağlayarak gestasyonel diyabeti olarak isimlendirilen hamilelik diyabetinin önüne geçer.
• Patlıcan içeriğinde yer alan folik asit maddesi, yeni doğan bebekleri hem doğum kusurlarından hem de nöral tüp defektinden korumaktadır.
• Patlıcanın kabuğunda yer alan antosiyanin olarak adlandırılan nasunin maddesi yüksek orandaki antioksidan içeriği ile serbest radikallerle savaşarak bağışıklığın güçlenmesine yardımcı olur ve hamilelik döneminde çeşitli enfeksiyonların önüne geçer.
• Yapılan bazı çeşitli araştırmalar, patlıcanın lipid durumu üzerindeki faydalı yan etkilerini kanıtlamıştır.
• Patlıcan besini içeriğinde, rahimdeki fetüsün sağlıklı gelişimine katkıda bulunan C vitamini, B vitamini ve aynı zamanda niasin gibi vitaminler ile potasyum, bakır ve manganez gibi mineralleri bulunur.

Patlıcan Bebeklere Faydaları

Lif açısından son derece zengin bir besin türü olan Patlıcan, içeriğindeki besin değerleri ile de zengin olan bir ek gıda olarak bilinmektedir. İçeriğinde yüksek oranda lif bulunmasından dolayı bebeklerde az da olsa rastlanılan hazımsızlık sorununa iyi gelmektedir. Bu özelliğinin yanı sıra sakinleştirici özelliği ile de bebeklerdeki kasılmalara da iyi gelmektedir. Aynı zamanda kansızlık problemlerine de faydalı olduğu bilinmektedir.

Patlıcan içeriğindeki nikotin miktarının yüksek seviyede oluşu bebeklerde gaz oluşumuna sebep olabilmekte. Bunun dışında fazla derecede tüketilmesi gibi durumlarda, özellikle de hassas bir yapıya sahip olan bebeklerde, kızarıklık, dökülme ve kaşıntı gibi yan etkiler de meydana gelebilmektedir. Bu tarz durumlarda ise çeşitli alerjik reaksiyonların meydana gelmesine sebebiyet verir. 

Patlıcan, diğer besinler ile bebeklere verildiğinde daha zengin bir besin içeriğinde sahip olacağından dolayı daha yararlı bir yemek olacaktır ve bu durumda bebeklere verilebilir. Bebeklere çok sık aralıklarla verilmemesi gerekilen patlıcan besinini; patates, havuç, kabak ve ıspanak gibi sebzeler ile suda pişirme veya haşlama yöntemi ile verilebilir. 

Patlıcan Besin Değeri 

Patlıcan içeriğinde yer alan mineral, vitamin ve zengin besin değerinden dolayı sağlığa pek çok yararı bulunmaktadır. Su bakımından çok yüksek değeri olan ve yağ içermeyen patlıcanda; C vitamini, K vitamini, fosfor, magnezyum, potasyum, manganez, bakır ve folik asit bulunur. Bir patlıcan yaklaşık olarak 82 gramdır ve bu da 20 kalori olmaktadır. Bunun yanında içeriğinde 0,1 gram yağ, 0,8 gram protein ve 4,8 gram karbonhidrat ve yer alır. Patlıcanın besin değerini şu şekilde sıralayabilmek mümkün:

• Kalori: 20.5
• 0,1 gram yağ
• 1,6 mg sodyum
• 4.8 g karbonhidrat
• 2,4 gram lif
• 2,9 gram şeker
• 0,8 gram protein
• 0,2 mg manganez
• 188 mg potasyum

Patlıcan Sapı Faydaları

Pek çok birey tarafından bilinmediğinden dolayı patlıcan sapı genellikle kesilip çöpe atılmaktadır. Patlıcan sapının sağlık açısından pek çok yararı bulunmaktadır. Patlıcan içeriğinde yer alan mineral ve vitaminler çeşitli hastalıklara karşı korumada etkili olmaktadır. A vitamini, B1 vitamini, B2 vitamini ve C vitaminlerini içerisinde bulunduran patlıcan sapı; cilt sağlığı, saç sağlığı ve hemoroid gibi problemlerin sonlanmasına yardımcı olarak bağışıklık sistemini hızlı bir şekilde güçlendirir. Lifli yapısı ile sindirim sisteminin düzenlenmesine yardımcı olan patlıcan sapı, A vitamini ve B1 vitaminleri sayesinde göz sağlığının desteklenmesine de faydalı olmaktadır. Aynı zamanda içeriğindeki doğal nikotin maddesi ise sigarayı bırakmak isteyen kişilere oldukça kolaylık sağlar. Zengin demir kaynağı olarak bilinen patlıcan sapı, yorgunluk ve halsizlik gibi problemlerin giderilmesinde de etkili olmaktadır. Antioksidan yapısı ile vücutta yer alan toksin maddelerin atılmasını kolaylaştırır.

Patlıcan Zararları

Patlıcan, diğer besinler gibi iltihap hastalıklarının kötüleşmesini kolaylaştıran solanin maddesini içeriğinde barındırmaktadır. Patlıcanda yer alan az orandaki solanin maddesinin iltihap hastalıklarını kötüleştirdiğine dair güvenilir bir kanıt olmasa da patlıcan yedikten sonra eklemlerde ağrı ya da acı hissedilirse patlıcan tüketimi kesinlikle sınırlandırılmalıdır. Patlıcan alerjisi her ne kadar nadir olarak görülse de en ufak bir alerjik reaksiyon yaşandığında hiç vakit kaybetmeden bir doktora danışılmalıdır. 

Patlıcan Nasıl Seçilir

Patlıcanın tazeliğini ve kalitesini kontrol edebilmek için hafif bir şekilde sıkın. Eğer patlıcanı bıraktığınızda eski halini alıyorsa bu durum taze olduğunu göstermektedir. Patlıcana acı tadını veren madde patlıcanın çekirdekleridir. Patlıcan ne kadar büyük bir yapıda olursa doğal olarak çekirdeklerde o kadar büyük olur ve haliyle tadı da acı olacaktır. Patlıcan seçimi esnasında her zmaan tam olgunlaşmamış ve küçük yapıda olanları tercih etmelisiniz. 

Patlıcan Nasıl Saklanır?

Kızartmış Patlıcan Nasıl Saklanır?

• Eğer patlıcanları kızartarak saklamak istiyorsanız ilk olarak tavaya sıvı yağ koyun ve ardından ısıtın.
• Bütün olarak hazırladığınız ya da dilimlediğiniz patlıcanları arkalı önlü kızartmaya başlayın.
• Kızartma işlemi tamamlandıktan sonra fazla yağı süzmek için kağıt havlu üzerinde biraz bekletin.
• Patlıcanlar tam olarak soğuduğunda ise bir yemek için kullanacağınız oranda porsiyonlara ayırın.
• Kızarttığınız patlıcanları buzdolabı poşetine ya da kilitlenebilen poşetlerin içerisine yalnızca 1 pişirimlik olacak şekilde koyun.
• Poşeti hava almayacak şekilde kapattıktan sonra üzerine günün tarihini yazın.
• Sonrasında ise hazırladığınız poşetleri derin dondurucuya ya da buzluğun içerisine yerleştirebilirsiniz.
• Unutulmamalıdır ki buzluktan çıkarılıp buzları çözünen patlıcanlar tekrar buzluğa atılmamalıdır. 

Közlenmiş Patlıcan Nasıl Saklanır?

• Patlıcanları közleyerek saklamaya karar verdiyseniz ilk olarak patlıcanları dilimleyin ve hemen ardından tuzlama işlemi yapmadan fırında ya da ocağın üzerinde patlıcanları közleyin.
• Ardından ise patlıcanları bir tencere içerisine koyun ve bu esnada patlıcanların kabuklarını soymamanız gerektiğini unutmayın.  Sonrasında tencere kapağını kapatın. Bu esnada patlıcanlar terleyecek ve bu sayede ise daha kolay bir şekilde soyulacaktır.
• Patlıcanların kabuklarını kolay bir şekilde soyduktan sonra oda sıcaklığında soğumasını bekleyin.
• Soğuyan patlıcanları porsiyonlara ayırdıktan sonra buzdolabı poşetlerine yerleştirin.
• Son olarak poşetleri içerisi hava almayacak şekilde bağlayın ve üzerine günün tarihini yazıp buzdolabına yerleştirin.

Kavurmuş Patlıcan Nasıl Saklanır?

• Öncelikle patlıcanların kabuklarını soyun ve ardından küp küp doğrayın. Aynı işlemi domatesler için de uygulayabilirsiniz.
• Tavanın içerisine çok az sıvı yağ ekleyin ve tavayı ısıtın. Patlıcan ve domatesleri tavaya koyarak kavurma işlemine başlayın.
• Patlıcanları henüz diri haldeyken ocaktan alın ve oda sıcaklığında soğumasını bekleyin.
• Soğuyan domates ve patlıcanları buzdolabı poşetlerine ekleyin ve üzerine günün tarihini yazın.
• Hazırladığınız poşetleri buzluğa ya da derin dondurucu içerisine yerleştirebilirsiniz.
• Patlıcan Nasıl Yenir
• Patlıcan kabuğu, yuvarlak bir şekilde kesilip dilimlenerek fırın içerisinde pişirilebilir. Kremsi ve kalın bir yapıya sahip olan patlıcanı közleyerek yemek de ayrı bir lezzet olacaktır. Bunun yanında patlıcan kesilip ve sonrasında kızartılarak da yenilebilmektedir.

Tohumdan Patlıcan Nasıl Yetiştirilir

Patlıcan tohumlarını 1 gün boyunca su içerisinde ya da nemli bir bez içerisinde bekletmeniz patlıcan tohumu çimlendirme işleminin daha hızlı gerçekleşmesine yardımcı olacaktır. Toprak ısısının yaklaşık olarak 10 ile 20 derece arasında olması en uygun oran olacaktır. Patlıcan tohumlarını viyollerde ya da bir kap içerisinde çimlendireceksiniz  viyolin ya da kabın üst seviyesine 1 santimetre kala torf ve ince elenmiş toprak karışımından meydana gelen toprakla doldurun. Ardından ise fısfıs yardımı ile sulayarak nemlendiriniz. Sonrasında patlıcan tohumlarını toprağın içerisine yerleştirin. Geriye kalan kısmı yine aynı toprak ile doldurmanız gerekecektir. Doldurma işlemi tamamlandıktan sonra yüzey toprağını sulama yöntemi ile nemlendirerek bir streç film yardımı ile üzerini kapatın. Nemlendirme işlemine toprak çamur haline gelmeyecek şekilde sıklıkla devam etmeniz gerekmektedir. Tohumlarının çimlenme süresi tahmini olarak 10 ile 15 gün arasında değişiklik gösterebilmektedir. Patlıcan tohumları çimlenmeye başladığı esnada streç filmi üzerinden kaldırın ve direkt güneşten koruyun. Patlıcan tohumları fide şekline geldiğinde yaklaşık olarak 4 ya da 5 santimetre olacaktır. Tohumlarınız bu seviyeye ulaştığında büyük bir saksıya ya da bahçenize aktarabilirsiniz.

Patlıcan Nasıl Filizlenir

Yetiştirmiş olduğunuz ya da almış olduğunuz patlıcan fidelerini, dikim işlemine başlamadan önce dikim yapacağınız bahçenizin işlenmiş olması gerekir. Toprak ısısının bitkinin sağlıklı bir şekilde yetişebilmesi için uygun olması gerekir. Patlıcan fidesi dikiminin gerçekleşeceği toprak içeriğinde yeterli oranda mineral bulunmuyorsa gerekli organik gübrelerle ya da torf ile gıda takviyesi yapılması gerekir.

Patlıcan fidelerinizin dikim işlemini gerçekleştirebilmek için uygun bir toprağınız bulunuyorsa, mümkünse fide dikimi için rüzgarsız ve serin havaları seçmeniz daha sağlıklı olacaktır. Patlıcan fidesinin güneş ışığından daha çok faydalanabilmesi adına kuzey güney alanındaki dikimleri tercih edin. 

Patlıcan Tohumu Nasıl Ekilir

Patlıcan tohumu ekim işlemi genellikle sonbahar, ilkbahar ya da yaz mevsimi içindeki aylarda tavsiye edilmektedir. Patlıcan tohumunda, tohumun ekimi ve tohumun kalitesi; hasadın verimliliği açısından son derece önem taşımaktadır. Patlıcan tohumu ekim derinliği yaklaşık olarak 1 ile 0,5 santimetre, sıralar üzeri mesafe sıra üzeri 40 ile 60 santimetre, sıralar arası 60 ile 100 santimetre arasında olmaktadır.