Arap Zamkının (Akasya Sakızı) Faydaları ve Zararları Nelerdir?

Arap Zamkı (Akasya Sakızı), çeşitli işlemlerden geçirilerek hidrokolloid  özelliği için kapsamlı bir şekilde araştırılmışsa da, insan sağlığı için önemi ve faydaları göz önüne alınarak yapılan araştırmaların sayısı gün geçtikçe artmaktadır.

Arap zamkı, kalın bağırsağa ulaşabilen ender maddelerden olması ve ince bağırsaktada sindirime direnebildiğinden, sindirilemeyen bir karbonhidrat veya diyet lifi olarak sınıflandırılabilir. Ayrıca prebiyotik olarakta sınıflandırılması söz konusudur.

Arap zamkı, kalın bağırsakta kısa zincirli yağ asitleri (SCFA), özellikle propiyonik asit üreten bakterilerle birlikte fermente edilir.

Bifidojenik açıdan bakıldığında Arap zamkı fermantasyonu, çalışma yapılan kişilerde laktik asit üretimi yapan bakteri ve bifidobakteri  sayılarında hatrı sayılır bir artış gözlenmiştir. Ayrıca gaitadaki su oranını arttırır ve dışkı çıkış sıklığını arttırır. Ayrıca, denekler üzerinde yapılan araştırlamarda arap zamkının 10 g/gün dozlarda alındığında prebiyotik gibi varlık gösterdiği ve herhangi bir olumsuz gastrointestinal problem olmadan daha yüksek dozlarda da tüketilebileceğini göstermektedir.

• Anti-Diyabetik etkiye sahiptir.

• Nefroprotektif (böbrekleri koruyucudur): Arap zamkı kreatinin klirensin seviyesinde artışa neden olur, antidiüretik hormonların renal atılımını arttırır, plazma fosfat konsantrasyonunu azaltır, antidiüretik hormonun renal sekresyonunu arttırır ve özellikle Orta Doğu ülkelerinde kronik ve son evre böbrek hastalığının tedavisinde de kullanılmaktadır. Arap zamkı plazma fosfat konsantrasyonu, kan basıncı ve proteinüri üzerindeki etkileri göz önüne alındığında kronik böbrek yetmezliğinin yanısıra diyabetik nefropatide de faydalı olabileceği düşünülmektedir.

• Anti-kanserojen : Anjiyojeninler, tümör hücrelerince yukarı gönderilerek edilen anjiyogenetik faktörlerdir ve tümörlerin vaskülarizasyonu ve büyümesinde önemli rol üstlenirler. Anjiogeninler kanser hücrelerinde kolon, mide, karaciğer, pankreas, rahim ağzı , meme, yumurtalık, prostat, mesane, böbrek ve beyin gibi birçok doku tarafından da yukarı doğru salınır.

Literatürde Akasya Sakızı, Hint zamkı, Senegal zamkı olarak da bilinen  Arap zamkı, eski çağlardan bu yana önemli ticari madde olarak zamk ürünüdür. Antik Mısırdan sonra geçtiğimiz yıllarda, kimyasal yapısı, özellikleri ve gıda sektöründeki yeni uygulamalar ile birlikte eski popularitesini tekrar kazanmıştır.

Arap Zamkı Nerelerde Üretilir?

Arap zamkı, Senegal Akasyası veya Vachellia Seyal isimli ağaç türlerinin gövdesinde bulunan reçinelerden elde edilir. Bur türdeki ağaçlar, Afrika’nın Sahel bölgesi boyunca geniş bir alana yayılmaktadır. Afrika’nın bu bölgesi, batısında Senegal’den doğusunda Somali’ye kadar uzanan Sahra Çölü’nün de güneyinde 3.860 kilometrelik büyük bir kara kütlesidir.

Arap Zamkı Nasıl Hasat Edilir?

Arap zamkı, yukarıda belirtilen türdeki ağaçların gövdelerinden ve dallarından sızan reçinedir. Akasya Sakızı üretimi, bu endemik ağaca zarar vermemeye özen göstererek, kabuğun bölümlerinin çıkarılmasını içeren “dokunma” ile yapılır. Elde edilen bu madde dallarda kuruduktan sonra elle toplanır renk, boyut ve cinsine göre sınıflandırılarak sert nodüller oluşturulur.